Jest wszędzie. Uwzględnia się go, gdy kupujemy mleko, wybieramy się do fryzjera czy na wycieczkę. To stały element naszej rzeczywistości. Czym jest podatek VAT i jakie są jego stawki? Sprawdź, co powinieneś/aś wiedzieć o tej daninie.
W Polsce obowiązuje od 1993 roku, kiedy to został wprowadzony ustawą z dnia 8 stycznia 1993 o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. W 2004 r. ustawa jednak nieco się zmieniła, w związku z potrzebą dopasowania polskiego prawa podatkowego do obowiązującego w całej Unii Europejskiej.
Co to jest VAT?
Oficjalnie nazywa się go podatkiem od towarów i usług, jednak potocznie używa się skrótu VAT – z angielskiego „value added tax” – czyli „podatek od wartości dodanej”.
Daninę dolicza się podczas zakupu produktów i półproduktów, następnie podczas realizacji zamówienia, aż do momentu sprzedaży towaru. Do netto dodajemy więc pewną wartość, która staje się ostateczną ceną, znaną jako brutto.
Co warto zaznaczyć , w praktyce koszt podatku ponosi klient. Dlaczego? Przedsiębiorca ma prawo odliczyć zapłacony VAT.
Zasady należności
Według ustawy o VAT należy opodatkować:
- odpłatną dostawę towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju,
- eksport i import towarów,
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów – w praktyce oznacza to sprowadzanie towarów do Polski z innych krajów znajdujących się na terenie Unii Europejskiej,
- wewnątrzwspólnotową dostawę towarów – to sprzedaż towarów z Polski do krajów Unii Europejskiej.
Stawki VAT-u w Polsce
W Polsce spotkamy się z takimi należnościami:
1) 23% – czyli stawką podstawową – obejmującą wszystkie produkty, które nie kwalifikują się do wymienionych poniżej,
2) 8% – dotyczy prac budowlanych, montażowych bądź remontowych,
3) 5% – stosuje się przy produktach rolnych, sokach, mięsie oraz książkach i specjalistycznych czasopismach,
4) 0% – dotyczy wewnątrzwspólnotowego nabywania oraz dostawy towarów.
Planowane zmiany w podatku VAT
Zgodnie z projektem opublikowanym na stronie Ministerstwa Finansów , już w przyszłym roku pojawi się możliwość opodatkowania VAT-em niektórych usług finansowych. Taka opcja będzie dotyczyć jedynie przedsiębiorców, usługi świadczone klientom pozostaną bez zmian.
O jakich usługach mowa? Zostały one wyszczególnione w art. 43 ustawy o VAT. Są to między innymi – transakcje, usługi udzielania kredytów lub pożyczek, a także w zakresie depozytów pieniężnych.
Gdy zmiany wejdą w życie, przedsiębiorcy będą musieli dokonać wyboru. Jeśli zdecydują się na opodatkowanie, obejmie to wszystkie świadczone przez nich usługi finansowe. Sam wybór stanie się zaś wiążący na okres co najmniej 2 lat, dopiero po tym czasie przedsiębiorca ma prawo zmienić swoją decyzję.
Aby skorzystać z rozwiązania przedsiębiorca powinien powiadomić naczelnika Urzędu Skarbowego o wyborze opodatkowania oraz zarejestrować jako czynny podatnik VAT.
Powyższe zmiany mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku.
