Niedawno ktoś mi powiedział, żebym poszukała umiejętności albo rzeczy, które już posiadam, ale zapomniałam o ich istnieniu. Po prostu, niektóre rzeczy do tego stopnia są częścią nas bądź towarzyszą nam przez większość życia, że zaczynamy brać je za pewnik i nie przywiązujemy do nich większej uwagi. A przecież są!
Dla mnie to właśnie łacina, znana raczej w formie sentencji i rocznego kursu na studiach, jest takim elementem, który stale jest ze mną. Jest ze mną od mniej więcej piątego roku życia i bardzo ją lubię. Przewijała się w „Asteriksach”, domu rodzinnym, Jeżycjadzie, liceum i wreszcie – na studiach.
Zdałam sobie sprawę, że czasem nam wszystkim brakuje słów i to właśnie wtedy przydają się ciekawe zwroty, które potrafią doskonale podsumować sytuację albo – po prostu – są lekkim wtrąceniem.
Tworząc tę listę po trochu pisałam ją z głowy, kilka rzeczy doszukałam, a także dodałam kilka nieznanych mi sentencji, których zamierzam się nauczyć. Zobaczcie, jaka łacina jest piękna!
1. Ad rem
Do rzeczy
2. Alea iacta est
Kości zostały rzucone
Słowa te miał wypowiedzieć Juliusz Cezar w 49 r. p.n.e., gdy przekraczał rzekę Rubikon.
3. Aliena nobis, nostra plus aliis placent
Cudze bardziej podoba się nam, nasze innym
4. Amici, diem perdidi
Przyjaciele, straciłem dzień
To zdanie wygłosił cesarz Tytus, gdy uświadomił sobie, że nie zrobił nic pożytecznego przez cały dzień.
(Gdy chcemy ponarzekać, że za mało dzisiaj zrobiliśmy :D)
5. Arbiter elegantiae / elegantiarum
W ten sposób powiemy o kimś, kto jest znawcą dobrego smaku i estetą.
Jeśli czytaliście bądź oglądaliście słynną ekranizację „Quo Vadis”, z pewnością kojarzycie Petroniusza. Dokładnie tak go nazywano. Dlaczego? Na co dzień przebywał w otoczeniu Nerona i w pewnym momencie cesarz uważał go nawet za wyrocznię i znawcę kultury oraz wartości artystycznych.
6. Ars longa, vita brevis
Życie jest zbyt krótkie, aby poznać całkowicie sztukę
7. Audaces fortuna iuvat
Śmiałym szczęście sprzyja
Autor: Wergiliusz
8. Bene vale!
Miej się dobrze!
9. Divide et impera!
Aktualna, wykorzystywana w każdych czasach zasada (nadużywana przez władców i polityków): Dziel i rządź!
10. Dura lex, sed lex
Twarde prawo, ale prawo
11. Errare humanum est
Błądzić jest rzeczą ludzką
12. Factum est
Stało się / Dokonało się
13. Festina lente!
Śpiesz się powoli!
W te słowa cesarz Oktawian zwrócił się do wodzów podejmujących szybkie decyzje i nie przewidujących konsekwencji swoich czynów.
14. Gratia gratia parit
Uprzejmość rodzi uprzejmość.
15. Historia vitae magistra
Historia nauczycielką życia
Prawda, o której bardzo często zapominamy.
16. Homo homini lupus est
Człowiek człowiekowi wilkiem
17. Lupus in fabula
O wilku mowa / A wilk tuż
18. Ne puero gladium
Nie dawaj dziecku miecza do ręki
19. Nemo sibi nascitur
Nikt nie rodzi się tylko dla siebie
20. Nil mirari, nil indignari, sed intellegere
Nie dziwić się, nie oburzać, lecz zrozumieć
21. Non omnia possumus omnes
Nie wszyscy możemy wszystko
22. O tempora! O mores!
O czasy! O obyczaje!
Jedna z lepszych sentencji 🙂
23. Ora et labora
Módl się i pracuj
24. Per aspera ad astra
Przez trudy do gwiazd
25. Persona non grata
Osoba niechciana, niepożądana w towarzystwie
26. Primum non nocere
Po pierwsze: nie szkodzić
27. Pro domo sua
W obronie mojego domu
28. Qui gladio ferit, gladio perit
Kto mieczem wojuje, ten od miecza ginie
29. Sapere aude
Miej odwagę być mądrym
30. Tabula rasa
Czysta, niezapisana tablica
31. Timeo Danaos et Dona ferentes
Boję się Greków, nawet gdy niosą dary
Powiedział kapłan Laokoon w Troi, ostrzegając oblężone miasto przed drewnianym koniem – pułapką.
32. Ubi mel, ibi apes
Gdzie miód, tam pszczoły
33. Veni, vidi, vici
Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem
Juliusz Cezar po błyskawicznym zwycięstwie w bitwie pod Zelą w 47 r. p.n.e.
34. Verus amicus rara avis est
Prawdziwy przyjaciel jest rzadkim ptakiem
35. Vivare est militare
Życie jest walką
36. Vade mecum!
Chodź za mną, podążaj za mną
37. Sub rosa
W dyskrecji, w tajemnicy
38. Tempus fugit
Czas ucieka
39. Spiritus movens
Duch sprawczy, główny inspirator do działania
40. Finis coronat
Koniec wieńczy dzieło
41. Alma mater
Dosłownie: matka karmiąca.
W praktyce często nazywa się tak uczelnię, którą się ukończyło.
42. Anno Domini
Roku pańskiego, w roku pańskim
Używane przy datach.
43. Et cetera
I tak dalej
44. Pro bono publico
Dla dobra wyższego
Stosowane w sytuacjach, gdy oferujemy swoje usługi za darmo, aby komuś pomóc. W ten sposób działają niekiedy prawnicy czy też agencje marketingowe.
45. Nolens volens
Chcąc nie chcąc
46. Repetitio est mater studiorum
Powtarzanie jest matką nauki
Macie jakieś pomysły, co jeszcze można dodać do tej listy? 🙂
Sporo z tych sentencji mi sie podoba, wiec na pewno je zapamietam 🙂
Dziękuję za ten wpis, sporo tych sentencji mogłam przeczytać po raz pierwszy.